Informatiebulletin juli 2019

VAN DE VOORZITTER
Tijdens ons recente bezoek aan Iasi kregen we een inkijkje in de problemen van de Roemeense huisartsen op dit moment. Het bleek namelijk dat nu het moment was waarop nieuwe contracten met de zorgverzekeraar getekend moesten worden. Per 1 juli zouden de nieuwe contracten ingaan. Het is daar trouwens net als in Nederland: veelal tekenen bij het kruisje en weinig onderhandeling. Er was wel enige euforie te bespeuren want het inkomen van de huisartsen zou met 25 % stijgen!
Daarnaast is de huisartsenvereniging via een advocaat regelmatig “strafzaken” tegen huisartsen aan het winnen. De straf, die huisartsen veelal krijgen berust vaak op het volgende: als huisarts mag/moet je recepten uitschrijven voor drie maanden. Deze recepten zijn vaak geïnitieerd door een specialist. Verandert er echter in die drie maanden iets in de situatie van de patiënt, dan moet de medicatie worden aangepast, maar…. dat mag de huisarts niet zelf doen. Dus ofwel de patiënt moet eerst weer naar de specialist ofwel de huisarts doet het, maar krijgt dan een straf, meestal in de vorm van een inhouding op het salaris. Het loont nu kennelijk om de advocaat in te schakelen, want de rechter geeft de huisarts steeds vaker gelijk. Wellicht gaat hierdoor iets van het rare rigide systeem bij de verzekeraar veranderen. Wij volgen het met belangstelling.

Paul Heuberger, voorzitter

VERSLAG NASCHOLING 27 EN 28 JUNI
Zoals in de vorige nieuwsbrief aangekondigd zijn we met een kleine groep naar Iasi gegaan om twee identieke nascholingsdagen te geven aan huisartsen uit Iasi en omgeving en de derde dag een speciale ‘train de trainers’ cursus voor huisartsen uit heel Roemenië. Het doel was deel twee van ons project ‘train de trainers’. In 2018 las u het verslag van de training Oogheelkunde en Keel-neus-oorheelkunde. Dit jaar waren beoordeling van acute wonden, hechttechnieken en het schouderonderzoek met injectietechnieken aan de beurt. De zaal zat donderdag helemaal vol. 25 deelnemers. Mensen uit de stad, maar veel ook uit de plattelandspraktijken. Veel nieuwe gezichten, jonge huisartsen en ook huisartsen in opleiding. De nadruk in onze nascholingen ligt nu in het trainen van vaardigheden.

Als opening startten we met een verhaal door Reinhard Liem, AIOS (huisarts in opleiding). Reinhard gaf een overzicht hoe in Nederland de huisartsenopleiding er uit ziet. Goed om van een AIOS te horen hoe het werkt, en ook de studie voor huisartsopleider werd genoemd. Deze introductie leidde al direct tot vragen. Het strakke dagschema van een huisarts van 8.00 tot 18.00 uur verschilt toch van het Roemeense schema. Bijvoorbeeld: het inloopspreekuur is in Nederland al jaren verlaten. Dat is in Roemenië wel even anders.

Cassandra Zwaan-Gagenel vervolgde met de workshop: beoordeling van acute wonden, en het hechten van eenvoudige wonden. Het blijft bijzonder dat het actief ‘leren hechten’ niet in de opleiding zit. Een huisarts in opleiding vertelde dat zij een maand op spoedeisende hulp stage liep, eenmaal bloed mocht prikken, maar verder geen verrichtingen mocht doen. Op het platteland is het noodzakelijk om deze vaardigheid te beheersen, maar in de stad blijkt dat patiënten de voorkeur geven om zich te laten behandelen in het ziekenhuis. Het trainen van deze vaardigheid en het door de huisarts geven van voorlichting aan de patiënt kan dit patroon doorbreken.

Na een gedegen theoretisch gedeelte over de diverse soorten wonden, en over de vraag welke wonden men zelf kan behandelen en welke moeten worden doorverwezen, alsmede een toelichting op gebruik van materialen, ging men zelf aan de slag. Sommige deelnemers hadden nog nooit gehecht, anderen waren al bedrevener. Jaren geleden zijn er hechtsetjes gedoneerd aan het bestuur in Iasi voor gebruik in cursussen en voor gebruik in diverse praktijken. Na een oproep doneerde verschillende Nederlandse huisartsen hechtmateriaal en zelfs nog een hechtset.
Hechten van wonden oefenen kan op kunsthuid. Maar kan ook heel goed op een schuursponsje met bouwtape. Zie foto. De tafel daarna wel even goed schoonmaken. Oefenen, oefenen, oefenen en zelfvertrouwen krijgen was de boodschap.

Na de lunch gaf Arie van Beelen de workshop onderzoek van de schouder en injectietechnieken. Goed om weer de anatomie van de schouder op te frissen. Er bestaan vele testen om te weten waar de pijn zit en waar in de schouder de injectie gegeven moet worden. Maar voor de huisarts zijn twee praktische onderzoeken het belangrijkst. Deze werden op elkaar geoefend. Op het oefenmodel (fantoom) werd het geven van de injectie geoefend. Als er goed geprikt wordt, brandt een lampje. Het fantoom dat we hebben gedoneerd is nog in zeer goede staat en wordt gebruikt om de techniek aan te leren. De deelnemers kunnen een voor een daarop laten zien wat ze kunnen. Aan het eind van de eerste dag werd de deelnemers gevraagd of zij het geleerde in de praktijk gaan brengen. Of zij ‘doe’ punten meenamen. Er ontstond een levendige discussie. Men zou zelf een schouderinjectie willen geven maar: De verrichting wordt niet vergoed. Er is vaak gebrek aan tijd en aan geld. Het kost de patiënt ook geld. De huisarts kan een slechte naam krijgen. Ook gebruik van materiaal en spuiten uit eigen voorraad blijkt achterdocht bij patiënten op te roepen. “Dan kan toch niet goed zijn”. Bij het onderwerp ‘hechten’ bestonden minder bezwaren om zelf aan de gang te gaan. Een ander punt was: “graag deze training herhalen”. De vaardigheidstrainingen worden zeer gewaardeerd.

Dag twee was identiek, dat wil zeggen de volgorde en de onderwerpen. Maar nieuwe deelnemers geven weer een andere dynamiek. Zo was er meer interactie over de huisartsenopleiding. In Roemenië is er ook al geruime tijd een huisartsenopleiding maar de opleidingsduur is recent verlengd naar vier jaar. De coördinatie van de huisartsenopleiding ligt bij een specialist intern geneeskunde. Er is een leerstoel huisartsgeneeskunde, die vooralsnog niet wordt ingevuld door een huisarts maar door een internist.
Ook deze dag veel vragen, interactie en mensen die zelf oefenden. De evaluatie liet ook weer zien dat het trainen van vaardigheden voorafgegaan door instructie, zeer gewaardeerd wordt.

TRAIN DE TRAINERS 29 JUNI
Vanuit onder meer Boekarest, Cluj, Bacau, Brasov en Craiova kwamen huisartsen die zelf ook cursussen geven aan collega’s naar onze training. Een arts uit Craiova had een reis van 12 uur achter de rug. Zij was vorig jaar ook op onze training geweest en vond het zo geweldig dat ze deze lange reis er graag voor over had en zij had twee collega’s meegenomen met de boodschap ‘Dit mag je niet missen!’. In totaal waren er 23 deelnemers, een prima groep.

Tijdens deze train-de-trainers cursus werd ook aandacht besteed aan het zelf onderwijs maken. Bas Spelberg, die als gast-docent was meegereisd liet de verschillende leerstijlen zien; leren door te praktiseren is bewezen effectief. Hoe kies je een onderwerp, weten waar je zwakke punten liggen en niet alleen de onderwerpen die je leuk vindt en beheerst....
De eerste vraag aan de deelnemers was: benoem een nascholing waar je veel aan hebt gehad en waarom, en een nascholing waar je niets aan had en waarom. Als goede cursussen werden genoemd: Cursussen waar een rollenspel onderdeel van was. Een cursus depressie met rollenspel. Door het rollenspel leer je meer.
In de oncologiekliniek: een cursus niet alleen over de inhoud van de ziekte naar ook de communicatie, hoe betrek je de familie bij het proces. Waar men ook veel van leerde was het meewerken aan richtlijnen. Een van de deelnemers vertelde dat het oefenen van vaardigheden, en het oefenen van onderzoek zelfvertrouwen geeft.
Feedback krijgen op wat je doet werd ook als positief genoemd. En genoemd werd: cursussen geïnspireerd op Nederlandse richtlijnen aangepast aan de Roemeense situatie. Verder werden handvatten aangedragen om onderwerpskeuze te bepalen. Aansluiting op de praktijk is wenselijk en men vond dat een cursus ook leuk moest zijn.
Een slechte cursus was toch die waarin de spreker te veel dia’s vertoonde, en er geen interactie met de zaal was. Teveel onderwerpen in een cursus is niet goed. Verder werd door Bas een methode aangedragen om een onderwerpskeuze te bepalen. De dag werd vervolgd met theorie en praktijk over het beoordelen en hechten van wonden en het onderzoek schouder plus injectietechnieken, waarna de dag werd afgesloten met de opdracht aan de deelnemers om naar aanleiding van het geleerde een concreet plan te maken om in de praktijk aan de slag te gaan.

VERSLAG DOOR BAS SPELBERG
In juni was ik gevraagd een workshop te geven aan de collega’s in Iasi. Dit was de 3e keer met steeds zo’n negen jaar er tussen. Dat is een termijn waarin je goed verschillen kunt zien, zowel in het dagelijks leven op straat als in de gezondheidszorg. En weer was ik verbaasd hoe het in Roemenië vooruit gegaan is. De stad was op allerlei terreinen opgeknapt, straten, huizen en monumenten schoongemaakt. Maar ook in de huisartsenpraktijk die ik deze keer mocht bezoeken kon ik zien dat er grote sprongen voorwaarts gemaakt waren. De praktijk zag er fris een schoon uit. Er was een goede samenwerking met de 2e lijn (meerder specialisten hielden spreekuur in de praktijk zodat de lijnen kort waren.) en er waren meer diagnostische mogelijkheden. Uiteraard zijn ze er nog niet, maar de wil is er zeker.

Ook in de cursusonderdelen bespeurde ik een groot enthousiasme. De deelnemers waren minder bedeesd dan voorheen, maar gingen direct aan de slag met hechttechnieken en schouderinjecties. Voor het cursusonderdeel waar ik voor gevraagd was, (hoe zet je nu goede en zinvolle nascholing met elkaar op?) waren zelfs onderwijsverantwoordelijken uit heel Roemenië naar Iasi gekomen. Zij gingen vol enthousiasme met elkaar aan de slag met onderwijs plannen.
Al met al opnieuw een leuke cursusweek en een bevestiging dat de vooruitgang in Roemenië duidelijk zichtbaar is en dat de cursussen van Semper Amici daar zeker een bijdrage aan leveren.

IMPRESSIE VAN REINHARD LIEM
Reinhard Liem, AIOS huisartsgeneeskunde jaar 1: Via mijn huisartsenopleider Arie van Beelen ben ik in contact gekomen met Semper Amici. In de laatste week van juni ben ik meegegaan om les te geven aan Roemeense huisartsen en huisartsen in opleiding. Zelf gaf ik ook nog een praatje over hoe de huisartsenopleiding in Nederland georganiseerd is. Het leverde interessante discussies op. Zo zijn wij het in Nederland gewend om de dag in te delen in blokken waar spreekuur wordt gedraaid, maar leek een deel van de Roemenen dit juist erg vervelend. Tijdens de cursus leerden we de Roemenen ook hechten. Hier waren grote verschillen te zien: de Roemenen die verder uit het centrum op het platteland wonen hadden meer ervaring met hechten. Waarschijnlijk komt dit omdat buiten het centrum het logistiek moeilijker is om naar de chirurg te gaan in het ziekenhuis. De cultuur is om hechtwonden door te sturen naar de chirurg, ook de AIOS die ik sprak zei dat er weinig aandacht aan hechten wordt besteed tijdens hun chirurgie stage. Aan het einde van de tweede cursusdag was er gelegenheid om kort een Roemeense huisartsenpraktijk van binnen te bekijken. Het spreekuur had ik niet bijgewoond, maar de kamer had veel gelijkenissen met een Nederlandse spreekkamer. Het was voor mij een erg leuke, gezellige en leerzame ervaring. Ik was nog nooit eerder in Roemenië geweest. Het was leuk om andere Roemeense AIOS en huisartsen te ontmoeten en ben dankbaar dat ik hier onderdeel van heb kunnen zijn.

VOORTGANG PROJECT
Tijdens de bestuursvergadering van Semper Amici met het bestuur van de SMMF in Iasi werd de actuele situatie besproken, het project werd geëvalueerd en er werd getoetst of de afspraken van het projectplan, de geplande nascholingen in 2020 nog steeds wenselijk zijn. Opnieuw lieten de bestuursleden ons weten dat de trainingen vaardigheden noodzakelijk zijn in Roemenië. Zij willen proberen om vaardigheden onderdeel te laten worden van de huisartsenopleiding. Onze inzet, hoe marginaal misschien, kan daarbij helpen. Voor 2020 staat de behandeling van het ulcus cruris op het programma alsmede het neurologische onderzoek. Van belang blijkt ook dat de huisartsen de patiënten motiveren om niet voor alles naar het ziekenhuis te gaan. Dit zou ook een onderdeel kunnen zijn van de training. Afgesproken is dat Semper Amici over drie maanden aan de deelnemers een vragenlijst stuurt waarin men kan aangeven wat er in de praktijk met het geleerde van de afgelopen cursus is gedaan. Op basis daarvan kan in 2020 nog worden teruggekomen op de gegeven nascholing.

TOT SLOT
Semper Amici dankt alle vrienden voor de financiële steun die werd gegeven en de bijdragen in natura (hechtmateriaal en een hechtset). In de volgende nieuwsbrief die we rond Kerst 2019 hopen uit brengen treft u meer informatie over de voortgang van het project en nieuwe ontwikkelingen.

Wij wensen u allen een mooie zomer.

BESTUUR
Paul H.J. Heuberger, voorzitter
Arie van Beelen, huisarts, vice voorzitter
Erna van Muijden-Karssen, secretaris penningmeester
Cassandra I. Zwaan-Gagenel, huisarts, bestuurslid

U kunt dit informatie bulletin ook als pdf downloaden. Klik hier.