INFORMATIE BULLETIN juli 2015
VAN DE VOORZITTER
Semper Amici viert dit jaar het 15 jarig bestaan. Sinds 2000 reizen de bestuursleden jaarlijks 1 of 2 keer naar Iasi om daar cursussen te verzorgen voor de huisartsen. Destijds was het belangrijkste motief dat Roemenië zich ontworstelde aan de donkere periode van het communisme. Inmiddels is Roemenië lid van de EU en je zou dus zeggen dat verdere steun niet langer nodig is. We horen dit vaker. Recent zijn wij weer in Iasi geweest en we hebben ervaren dat het materieel inderdaad stukken beter gaat met en in Roemenië. Ik begreep zelfs dat Roemenië het beste scoort op de lijst van landen die veel doen aan corruptiebestrijding. (Zo zitten zowel de voormalig burgemeester van Iasi en de hoogste provinciebestuurder beiden in de gevangenis vanwege corruptie.)
Maar desgevraagd geven de huisartsen aan dat zij veel waarde hechten aan onze adviezen, speciaal waar het gaat over praktijkvoering. De vooruitgang, de automatisering en de invloed van de (enige) zorgverzekeraar gaan in zo hoog tempo dat het voor de artsen bijna niet bij te benen is, laat staan voor de gewone Roemeen. Iedereen heeft inmiddels een zorgpas gekregen en zonder dat pasje krijgt de huisarts geen honorarium. Maar op het platteland begrijpen de (vaak analfabete) boeren niets van die technologie en dan ontstaat dus voor de artsen het conflict “moet ik patiënt nu behandelen zonder betaald te krijgen of stuur ik hem terug naar huis om dat pasje op te halen”. (wetende dat die soms meer dan een uur gelopen heeft naar de praktijk). Een van de collega’s vertelde van een boer, die alleen met zijn pincode op een briefje naar de praktijk kwam, zonder pasje, omdat de dokter had gezegd dat die pincode het belangrijkst was…
In de marktwerking, die uiteraard ook in Roemenië zijn intrede heeft gedaan zijn inmiddels ook bedrijven actief geworden, die huisartsen overhalen om bij hen in dienst te komen. Het enige dat ze dan hoeven doen is patiënten verwijzen naar de bij het bedrijf aangesloten specialisten!
Tijdens de laatste bijeenkomst met het bestuur van de Roemeense huisartsen werd ons met klem gevraagd om modellen te demonstreren van samenwerkingsverbanden, zoals wij die in Nederland vorm hebben gegeven. Associaties, Coörporaties, Zorggroepen etcetera.
Daarnaast was tijdens deze reis duidelijk dat het met de palliatieve zorg in Roemenië nog erg slecht gesteld is. Vooral in de thuissituatie is er een schrijnend tekort aan mogelijkheden voor met name care. Thuiszorg bestaat nauwelijks en wat er is houdt zich voornamelijk bezig met medisch technische interventies. Het verzorgen, wassen, verschonen etcetera. hoort niet tot hun taak en wordt dan ook niet gedaan. Doodzieke mensen zijn dus afhankelijk van hun familie. Inmiddels zijn er wel diverse initiatieven voor het inrichten van een hospice. Wij waren in de gelegenheid om een hospice in Iasi te bezoeken, dat in 2010 is geopend door twee Nederlandse vrouwen, die zich helemaal gestort hebben op het werken voor de allerarmsten. Een zeer bewonderenswaardig initiatief, dat momenteel 20 bedden heeft en permanent vol bezet is.
Wij zijn tot de slotsom gekomen dat Semper Amici zijn naam waar moet maken en altijd door moet gaan. Wij hopen dat we nog lang kunnen rekenen op de steun van onze zeer gewaardeerde donateurs.
Paul Heuberger Voorzitter
BRIEF VAN ANCA DELEANU
It is with great pleasure that I remember the first visit of our Dutch colleagues, one sunny spring some 20 years ago. It was then, with the first steps of Prof. Van Es and Paul Heuberger that our Romanian – Dutch journey started. And like all great journeys, this was a journey of discovery, a journey of initiation, a journey of becoming. We discovered what family medicine means, that it requires additional practical skills and modern medical equipment. We got initiated into organizational development, into effective dialogue, into political lobbying. And we became independent, knowledgeable and skilled. We became a state of the art independent national organization and our members became an integer part of the national medical decision board. We began seeing things differently than our colleagues.
Yes, the footprints are clear: we came a long way, in these 20 years, as family doctors! And did we achieve this alone? No, we achieved this by training, by visiting Dutch praxis’s, by witnessing Dutch doctors at work, by understanding the Dutch medical system. We achieved this together with our friends, our colleagues, our guides – people of incredible enthusiasm and kindness: Paul Heuberger, Cassandra Zwaan-Gagenel, Arie van Beelen, Erna van Muijden-Karssen and the Semper Amici project. Their helping hand was always within reach – always ready to answer our questions, to respond to our concerns and to give information and advice when needed.
Words cannot really express how deeply grateful we are. We hope that our most sincere request to keep this project running can signal the importance this project has to us, and the genuine appreciation we have for this collaboration.
For all of this, and much more, we thank you sincerely!
Anca Deleanu
President of the Family Doctors Society, Iasi
VERSLAG VAN DE CURSUS JUNI 2015 IN IASI
Op verzoek van de Roemeense collega’s hebben we eind juni weer een cursus gegeven aan de huisartsen uit de regio Iasi. Onderwerpen waren ook door hen geselecteerd: vaardigheidstraining, palliatieve zorg, diabetes en osteoporose.
We zijn begonnen met het trainen van een aantal huisartsen die zelf aangesteld zijn om trainingen te geven binnen de huisartsenorganisatie in Iasi. Doel was om ze voldoende didactische kennis en vaardigheid bij te brengen voor de skills-training schouderinjecties. Het bleek dat slechts weinig artsen dit al in hun arsenaal hadden zitten, wat dat betreft was de cursus een eye-opener en stimulans om hier verandering in te brengen. Angst voor bijwerkingen en voor de mening van de specialist was de belangrijkste barrière om dit te implementeren in de praktijk. Met behulp van kennis verhogende materialen en informatiebronnen en met behulp van een schouderfantoom met elektronische feedback om de praktisch vaardigheid te oefenen, werden de trainers toegerust om deze training met het aan hun geschonken schouderfantoom te geven.
De dagen erna hebben we de niet-trainer huisartsen geschoold in bovengenoemde onderwerpen. Wat betreft de osteoporose, het verzoek om dit onderwerp te behandelen was ingegeven door de intensieve campagnes van de industrie om behandelingen te promoten. Ook worden ‘gratis’ screeningen op Osteoporose aangeboden. In Nederland heeft de Richtlijn Osteoporose al enkele jaren plaatsgemaakt voor de Richtlijn factuurpreventie en wordt screening afgeraden. Ook is bij ons de plaats voor medicamenteuze behandeling zeer beperkt en duidelijk omschreven.
Het bleek dat het huisartsen ook weer niet was gegund om behandeling van osteoporose te initiëren. Na de cursus hadden ze aan de hand van het Nederlands Algoritme en de voor Roemenië aangepaste FRAX-score inzicht, welke patiënten verwezen moesten worden en welke ze zelf met adviezen konden behandelen.
Ook de diabetes behandeling was nog steeds alleen vergund aan de diabetoloog, behandeling van de standaard Diabetes was dus niet echt opportuun, wel konden we handvatten geven voor het omgaan met problemen bij een diabeet.
Palliatieve zorg staat ook nog in de kinderschoenen, hoewel in Brasov een goede cursus wordt gegeven, die door steeds meer huisartsen wordt gevolgd. Pijnmanagement door de huisarts blijft echter moeizaam doordat het voorschrijven van opioïden alleen aan de oncoloog wordt vergund. Er bestaan alternatieve schema’s waarin grote hoeveelheden codeine worden voorgeschreven (tot 300mg per dag), welk effect waarschijnlijk is toe te schrijven aan de gedeeltelijke omzetting van codeine in morfine. Groot probleem is natuurlijk de obstipatie die daarbij ontstaat, waar ze ook geen duidelijk antwoord op hebben. Aan de hand van door hen zelf ingebrachte casus hebben wij ze een plan van aanpak aangereikt waarmee ze een meer systematische aanpak van de problemen konden toepassen. Een groot probleem bij de palliatieve zorg in Roemenië blijkt de moeizame communicatie met familie en patiënt. Vaak wordt een terminale diagnose niet aan de patiënt medegedeeld en wil de familie ook niet dat dit gebeurd. Ook als er geen zicht meer is op curatie, dringen familieleden vaak in paniek bij problemen toch weer aan op ziekenhuisopnames. Omgaan met deze druk is een van de lastigste problemen voor de behandelend artsen, dit zal in de toekomst mogelijk als onderwerp voor een training worden gehouden.
Als laatste hebben we een vaardigheidstraining schouderinjectietechnieken gedaan, mede om een indruk de krijgen van de vaardigheid en bereidheid om dit te implementeren. Er werd enthousiast geoefend en we hebben hoop dat deze training ook zijn vruchten zal afwerpen.
VERSLAG VAN EEN WERKBEZOEK JUNI 2015
Naast het geven van de nascholing aan de huisartsen in en rond Iasi bezochten we het eerder genoemde Hospice ‘Alinare Mica’.
We werden ontvangen door Erica Hijkoop, manager en samen met haar collega Elles van der Beek, oprichtster van dit Hospice. Het Hospice fungeert tevens als verpleeghuis; er zijn ook mensen die revalideren en dus tijdelijk het huis bewonen. We waren onder de indruk van het werk dat er wordt verzet. Naast het Hospice heeft Erica ook een ‘Tafeltje dek je’ maaltijdservice opgestart voor mensen in de stad Iasi, die alleen zijn en niet meer zelf voor hun maaltijd kunnen zorgen.
We kregen een rondleiding door het huis, en zagen ruime kamers, gevuld met in totaal 20 bedden, enkele huiskamers, kraakheldere keukens en wasgelegenheid.
Het hospice beschikt over een huisarts, een verpleegkundige, ziekenverzorgsters, huishoudelijke hulpen en keukenpersoneel.
Het viel ons op hoeveel medicijnen sommige bewoners nog moesten slikken.
Polyfarmacie zou derhalve een mooi onderwerp zijn om met de huisartsen en mensen die werken in de zorgcentra in Iasi te gaan bespreken.
Met Erica Hijkoop is afgesproken contact te houden met Semper Amici en contact te leggen met de Societatea Medicilor de Familie in Iasi om samenwerking te zoeken.
BESTUURSVERGADERING
De laatste dag van ons verblijf werd besteed aan een bestuursvergadering met de Societatea Medicilor de Familie Iasi. Alle bestuursleden (afgevaardigden uit alle regio’s in Iasi en directe omgeving) waren aanwezig.
Drie verzoeken werden ons gedaan:
1. 
Hulp bij een project dat onderzoek doet samen met de universiteiten van Odessa (Oekraïne), Chisinau (Moldavië) en Iasi (Roemenië) over Chronische Ziekten.
2. 
Nederlandse voorbeelden van protocollen en modellen ter inspiratie om samenwerking, associatie en coöperaties (diverse lagen) op te starten.
3. 
Meewerken aan een nationaal congres in Iasi in 2017 met als thema “controversen in de geneeskunde”.
Deze verzoeken leidden tot veel discussie en gaven ons weer meer inzicht in de huidige situatie in de gezondheidszorg in Roemenië. In de komende maanden zullen we ons intern beraden op onze bijdrage aan de gestelde vragen.
Aandacht voor vaardigheidstrainingen en palliatieve zorg blijven de komende jaren op het programma staan.
Uiteraard werd deze bestuursvergadering zoals gewoonlijk is afgesloten met een gezamenlijk diner.
DONATEURS
Semper Amici heeft een vaste groep donateurs, waarvan velen al sedert de oprichting van onze stichting in 2000. Talloze huisartsen gingen met ons mee naar Roemenië, als vrienden.
Ons project is in de loop van de jaren uitgegroeid naar een samenwerkingsproject met als voornaamste doelstelling: investeren in kennis en inspiratie.
Daarom willen wij vanaf 2016 onze donateurs benoemen als “Vrienden van Semper Amici”.
JAARVERSLAG 2014
Klik hier voor het jaarverslag.
ANBI
Semper Amici is aangewezen als Algemeen nut beogende instelling (ANBI). Dat betekent dat uw gift fiscaal aftrekbaar is. RSIN/Fiscaal nummer ANBI: 815570181
TOT SLOT
Semper Amici blijft met uw steun actief in Iasi en omgeving. Mocht u een keer met ons mee willen reizen dat kunt u ons dat laten weten via een e-mail of telefoontje.
Huisartsen of specialisten die aan nascholing in 
Roemenië willen deelnemen of zelf (na)scholing willen geven kunnen dat kenbaar maken via info@semperamici.nl
Wij zullen u dan over de mogelijkheden informeren.
BESTUUR
Paul H.J. Heuberger, voorzitter
Arie van Beelen, huisarts, vice voorzitter
Erna van Muijden-Karssen, secretaris penningmeester
Cassandra I. Zwaan-Gagenel, huisarts, bestuurslid
U kunt dit informatie bulletin ook als pdf downloaden. Klik hier.